SPADKI: Przyjęcie i odrzucenie spadku

Nabycie spadku nie jest obowiązkiem i zależy od jego woli spadkobiercy. Nabycie spadku następuje z mocy prawa z chwilą otwarcia spadku, ale spadkobierca w ciągu 6 miesięcy od dnia w którym dowiedział się o tytule swojego powołania do spadku może spadek przyjąć albo odrzucić.

Spadkobierca może:

przyjąć spadek bez ograniczenia za długi spadkowe (przyjęcie proste),
przyjąć spadek z ograniczeniem odpowiedzialności za długi spadkowe (przyjęcie z dobrodziejstwem inwentarza),
spadek odrzucić

Wyjątek od tej zasady dot. Skarbu Państwa i gminy, które nie mogą odrzucić spadku przypadającego im z ustawy (mogą odrzucić gdy spadek przypada z testamentu). Skarb Państwa i gminy nie składają oświadczenia woli o przyjęciu spadku, a spadek uważa się za przyjęty z dobrodziejstwem inwentarza.

Oświadczenie: o przyjęciu albo odrzuceniu spadku spadkobierca może złożyć w ciągu 6 miesięcy od dnia, w którym dowiedział się o tytule swojego powołania do spadku.

Brak oświadczenia = przyjęciem spadku wprost.

Wyjątek: gdy spadkobiercą jest osoba nie mająca pełnej zdolności do czynności prawnych albo osoba, co do której istnieje podstawa do jej całkowitego ubezwłasnowolnienia albo osoba prawna, wówczas brak oświadczenia w tym terminie oznacza przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza. Także jeżeli jeden ze spadkobierców przyjął spadek z dobrodziejstwem inwentarza to uznaje się, że spadkobiercy, którzy nie złożyli w terminie żadnych oświadczeń przyjęli spadek z dobrodziejstwem inwentarza.

Do czasu upływu terminu do złożenia oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku nabycie spadku przez spadkobiercę ma charakter tymczasowy, skutkiem czego:

spadkobierca nie może zbyć spadku ani udziału w nim w całości lub w części,
spadkobierca nie może uzyskać stwierdzenia nabycia spadku (1026 kc)
w zakresie odp. za długi spadek jest oddzielony od majątku spadkobiercy.
Z chwilą przyjęcia spadku nabycie staje się definitywne (nie można już spadku odrzucić).
Odrzucenie spadku = spadkobierca zostaje wyłączony od dziedziczenia tak jakby nie dożył otwarcia spadku (art. 1020 kc). Oznacza to, że spadkobierca odrzucający spadek jest traktowany tak, jakby w chwili otwarcia spadku nie miał zdolności dziedziczenia.
Oświadczenie o przyjęciu lub odrzuceniu spadku
może być tylko bezwarunkowe, a jego skutki nie mogą być ograniczone terminem. Oświadczenie złożone pod warunkiem lub z zastrzeżeniem terminu jest nieważne (art. 1018 kc),
nie może być odwołane,
jest niepodzielne tzn. nie można spadku częściowo przyjąć i częściowo odrzucić (art. 1014 §3 kc). Takie rozwiązanie wynika z faktu, że przy dziedziczeniu następuje sukcesja generalna- spadkobierca wchodzi w ogół praw i obowiązków zmarłego. Nie jest więc możliwe nabycie części praw i części obowiązków.
ale: Spadkobierca powołany do spadku zarówno z mocy testamentu, jak i z mocy ustawy może spadek odrzucić jako spadkobierca testamentowy, a przyjąć spadek jako spadkobierca ustawowy
składa się przed sądem rejonowym lub notariuszem. Można je złożyć ustnie lub pisemnie z podpisem urzędowo poświadczonym (pełnomocnictwo do złożenia oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku też musi być z podpisem urzędowo poświadczonym) - art. 1018 § 3 kc,
Odrzucenie z pokrzywdzeniem wierzycieli:

każdy z wierzycieli, którego wierzytelność istniała w chwili odrzucenia spadku, może żądać, ażeby odrzucenie spadku zostało uznane za bezskuteczne w stosunku do niego według przepisów o ochronie wierzycieli w razie niewypłacalności dłużnika.
Uznania odrzucenia spadku za bezskuteczne można żądać w ciągu 6 m-cy od powzięcia wiadomości o odrzuceniu spadku, max. 3 lat od odrzucenia spadku.

Transmisja (art. 1017 kc) - to sytuacja, gdy spadkobierca (transmitent) zmarł przed upływem terminu do złożenia oświadczenia = takie oświadczenia mogą złożyć jego spadkobiercy (transmitariusze), a termin do złożenia takiego oświadczenia nie może się skończyć wcześniej niż termin do złożenia oświadczenia co do spadku po zmarłym spadkobiercy.